System logistyczny w zarządzaniu kryzysowym
W zarządzaniu kryzysowym system logistyczny jest pierwszym ważnym elementem w walce z sytuacjami niepożądanymi, które mogą zagrażać bezpieczeństwu obywateli. System logistyczny można określić jako zespół elementów logistycznych, między którymi występują określone relacje i zależności, wykazujące systemowe podporządkowanie odpowiednim rozwiązaniom organizacyjnym.
System logistyczny musi tworzyć spójną całość. Niewłaściwe funkcjonowanie jednego z podsystemów wpływa niekorzystnie na cały system, ponieważ wszystkie części składowe muszą działać jak jeden „organizm”. Prawidłowo skonstruowany system logistyczny odznacza się wysokim stopniem spójności części składowych. Prawidłowe działanie systemu logistycznego jest zapewniane przez odpowiednie powiązanie wszystkich podsystemów.
System logistyczny systemu bezpieczeństwa może składać się z następujących podsystemów:
— podsystem zaopatrywania;
— podsystem usług socjalno-bytowych;
— podsystem ratownictwa (medycznego, technicznego, wodno-nurkowego, wysokościowego, chemicznego);
— podsystem produkcji;
— podsystem transportu;
— podsystem magazynowania;
— podsystem finansowy;
— podsystem zamówień;
— podsystem recyklingu;
— podsystem ekologiczny;
— podsystem ochrony;
— podsystem informacyjny;
— podsystemu koordynacji;
— podsystem podejmowania decyzji.
Na podstawie analizy pojęcia systemu logistycznego (zarówno w przypadku organizacji gospodarczych, jak i jednostek budżetowych) oraz systemu bezpieczeństwa można sformułować następujące wnioski:
— Prawie w każdej definicji można zidentyfikować następujące pierwiastki: organy kierowania, organy wykonawcze, cel systemu, elementy systemu i relacje systemowe.
— Integracja procesów logistycznych w jednym systemie pozwala na jego analizowanie jako całości (analiza systemowa). Takie podejście stawia na pierwszym planie poznanie związków między elementami systemu logistycznego i pozwala ocenić ich wpływ na poziom sprawności i skuteczności całego systemu.
— W związku z tym, że wszystkie podsystemy są ze sobą powiązane i tworzą integralną całość, w razie wystąpienia zakłóceń w jednym z podsystemów ich przyczyn należy szukać nie tylko w tymże podsystemie, ale także w pozostałych podsystemach.
Podejście systemowe pozwala na wyodrębnienie systemu logistycznego oraz jego elementów. W literaturze przedmiotu można znaleźć wiele prób wyodrębnienia i klasyfikacji systemów logistycznych według różnych kryteriów. Na podstawie kryterium instytucjonalnego można wyodrębnić następujące systemy i podsystemy logistyczne:
— mikrologistyczny, tj. system obejmujący wszystkie procesy logistyczne wewnątrz poszczególnych organizacji, np. system logistyczny podmiotu gospodarczego;
— metalogistyczny, tj. system stanowiący integrację systemów mikrologistycznych kooperujących podmiotów gospodarczych (łańcuch logistyczny), np. system bezpieczeństwa powiatu stworzony przez jednostkę wojskową;
— system makrologistyczny, będący wyrazem integracji procesów logistycznych w skali całej gospodarki (np. system funkcjonujący w ramach Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności);
— zewnętrzny system logistyczny (międzysystem), integrujący procesy logistyczne między dostawcami i odbiorcami.
Wewnątrz tych systemów logistycznych można z kolei wyodrębniać i tworzyć systemy częściowe według kryterium celu i stopnia kooperacji instytucji.
Logistyka w sytuacjach kryzysowych skierowana jest przede wszystkim na niesienie pomocy poszkodowanym w wyniku zdarzeń związanych z działaniem sił przyrody, człowieka i awarii technicznych. Nadrzędnym celem realizowanych procesów logistycznych jest ratowanie życia i zdrowia rannych i chorych oraz zapewnienie wszystkim poszkodowanym warunków niezbędnych do przetrwania w sytuacjach kryzysowych.
Marzena Zdzymira