Logistyka w zarządzaniu kryzysowym polega na racjonalnym, wydajnym, skutecznym i niezawodnym zarządzaniu posiadanymi zasobami (chodzi o zasoby techniczne, technologiczne, informacyjne, finansowe, personalne itp.) w celu przeciwdziałania zagrożeniom, a także podczas likwidacji ich skutków. Logistyczne aspekty zarządzania kryzysowego opierają się na triadzie działań: pierwszą fazą jest przygotowanie do wystąpienia ewentualnego zagrożenia, kolejny element stanowi jak najszybsza i najbardziej właściwa reakcja na zagrożenie, natomiast ostatnim etapem jest usuwanie zagrożenia oraz skutków, jakie ze sobą niesie.
Celem zabezpieczenia logistycznego jest zapewnienie warunków organizacyjnych sprawnego i efektywnego dysponowania zasobami finansowymi, materiałowymi i ludzkimi w działaniach związanych z zarządzaniem kryzysowym.
Determinanty zabezpieczenia logistycznego:
1) Zapewnienie poszkodowanym niezbędnej pomocy medycznej.
2) Zapewnienie poszkodowanym warunków przetrwania.
3) Duża liczba poszkodowanych i ekstremalne warunki wymagające zastosowania zmasowanego potencjału logistycznego.
4) Bardzo duża różnorodność zjawisk towarzyszących:
— katastrofom naturalnym;
— awariom technicznym;
— niepokojom społecznym;
— zdarzeniom terrorystycznym.
Zorganizowanie i zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu logistycznego spoczywa na barkach szefa zabezpieczenia logistycznego. W odniesieniu do zarządzania kryzysowego system taki powinien być przede wszystkim odpowiednio przygotowany — jest to pierwszy ważny aspekt w walce z kryzysem. Najpierw należy rozpoznać zagrożenie i jego czynniki. Następnie pokazać i „obnażyć” wadliwe składniki, np. błędne funkcjonowanie jakiegoś systemu. W dalszej kolejności należy obliczyć prawdopodobieństwo wystąpienia danego zdarzenia i ustalić alternatywne koncepcje działania. Po wystąpieniu stanu kryzysowego należy usunąć jego skutki. W związku z tym w systemie logistycznym powinny być zgromadzone odpowiednie siły i środki (ludzie i sprzęt) przeznaczone do walki z kryzysem. Istotną rolę odgrywa w tym przypadku wykwalifikowana kadra, posiadająca niezbędne umiejętności, np. podejmowania szybkich decyzji, komunikowania się z innymi podmiotami oraz trafnego selekcjonowania problemów. Przygotowując plan zarządzania kryzysowego, nie można też zapominać o stworzeniu planu komunikacyjnego na wypadek rozmaitych negatywnych zdarzeń, jakie mogą wystąpić w sytuacji kryzysowej. Taki plan określa nie tylko kanały komunikacji i osoby odpowiedzialne za udzielanie informacji, ale także brzmienie kluczowych komunikatów, które muszą być spójne dla wszystkich odbiorców.
Logistyka sytuacji kryzysowych to suma wszystkich działań organów i wykonawców zadań logistycznych, dzięki którym realizuje się kształtowanie i kontrola procesów zaopatrzeniowych i usługowych w łańcuchach logistycznych organizowanych w sytuacjach kryzysowych. Przez integrację i synchronizację (harmonizację) działań logistycznych niezbędne zaopatrzenie i usługi logistyczne docierają do wszystkich osób poszkodowanych w odpowiednim czasie, w odpowiednie miejsca, w odpowiednich ilościach i w odpowiedniej jakości.
Myślą przewodnią działań logistycznych podejmowanych w sytuacjach kryzysowych jest możliwie jak najszybsze dotarcie z niezbędnym zaopatrzeniem i usługami logistycznymi do wszystkich potrzebujących. Wielkość koniecznych dostaw zaopatrzenia oraz zakres usług logistycznych mogą być określone według minimalnych norm, bowiem istotą działań logistycznych w sytuacjach kryzysowych jest zapewnienie osobom poszkodowanym możliwości przetrwania. W zakresie środków zaopatrzenia priorytet stanowią woda pitna, żywność, odzież i energia (elektryczna i cieplna), w zakresie usług logistycznych zaś — pomoc medyczna (przedsięwzięcia ratujące życie i zdrowie) i usługi gospodarczo‐bytowe (przygotowanie posiłków, wypiek chleba, zakwaterowanie, usługi handlowe itp.).
Marzena Zdzymira
